De vachtkleuren van de border collie..

Zoals ik in mijn vorige blog al zei wilde ik de vachtkleuren van de border in een apart stuk gaan behandelen, dit vooral omdat het er zo vreselijk veel zijn! Het is 1 van de weinige rassen waarbij er zoveel kleuren toegestaan zijn. Het feit dat dit zo is komt waarschijnlijk omdat ze van oudsher gefokt zijn om te werken en niet om perse mooi te zijn, dus werd er geselecteerd op werkvermogen en niet op de kleur die de hond had. Ik kom nog dikwijls tegen dat iemand aan mij vraagt wat voor ras Flynn is, want een border collie is toch zwart-wit?? Maar nee een border collie is niet alleen maar zwart-wit, maar in heel veel kleuren te vinden;-).. en met verschillende aftekeningen en patronen. Graag laat ik jullie zien hoe divers de border collie is… (Je kunt de foto’s vergroten door erop  te klikken)

– Zwart wit:

De vachtkleur die we over het algemeen het meeste zien is natuurlijk het zwart wit. De zwart witte variant kan voorkomen met tanpoints, een  zadelpatroon en ticking. Van zwart wit is er een merlevariant: blue merle en een dilute (verdunde) variant: blauw wit.

– Bruin wit:

Ook bruin witte borders zie je tegenwoordig veel. Je hebt ze met tanpoints, een zadelpatroon en ticking. Ook bruin wit heeft een merlevariant: de chocolat merle en een dilute (verdunde) variant: lilac wit.

– Blauw wit:

Blauw wit is de dilute variant van zwart wit. Het word veroorzaakt door een gen in het dna dat de zwarte kleur vervaagt. Blauw wit komt ook voor met tanpoints en een zadelpatroon. Ticking is genetische gezien ook mogelijk, maar heb dit zelf nog nooit gezien. Pups met deze kleur worden meestal duidelijk grijzig geboren en worden naarmate ze ouder worden steeds donkerder. Bij twijfel dus altijd naar de pupfoto kijken. Blauw wit heeft ook een merlevariant: slate merle.

Two blue-and-white Border Collie pups

– Lilac wit:

Lilac wit is de dilute variant van bruin wit. Deze word, net als blauw wit, veroorzaakt door een gen in het dna dat de kleur van de hond vervaagt. Lilac wit komt voor met tanpoints en een zadelpatroon, ook hier geldt dat ticking genetisch gezien kan. De merlevariant van Lilac wit is lilac merle.

Lilac Border Collie pup, Tia, lying with head up and paws crossed

– De merle borders:

Zoals je hierboven kon lezen komen de 4 basiskleuren ook voor met een merle aftekening: blue merle, chocolat merle (ook red merle genoemd), slate merle en lilac merle. De merle honden hebben een aftekening waarop verschillende tinten van hun basiskleur als vlekken/platen te zien zijn. Genetisch gezien weten we nu dat merle niet gewoon merle is, maar: merle, atypical merle en cryptic merle kan zijn. Kruis NOOIT 2 merle honden samen!! Dit kan het zogenaamde dubblemerle veroorzaken, iets dat gepaard gaat met flinke gezondheidsproblemen zoals: doofheid, blindheid en onvruchtbaarheid. Als je de cursor op een plaatje houdt kun je zien welke merle variant het is..

Blue merle

Blue merle

Red merle

Red merle

Lilac merle

Slate merle

– Driekleur (tricolor):

Alle hierboven genoemde vachtenkleuren komen voor met tanpoints en worden dan driekleur of tricolor honden genoemd. Het is een veelvoorkomende aftekening die te herkennen is aan de licht bruine vacht op de wangen, wenkbrauwen, poten en onder de staart. Let wel: ze hoeven ze niet op al deze plekken te hebben. Soms is het heel moeilijk te zien dat een hond driekleur is, maar over het algemeen is het meestal toch vrij duidelijk.

Zwart wit tri

Bruin wit tri

Blue Merle tri

Red merle tri

– Het zadelpatroon: 

Het zadelpatroon is eigenlijk een driekleur met zeer overdreven points. Deze kruipen zover omhoog dat er een soort van zadel ontstaat op de rug. Heel vaak zie je dat deze honden er als pup uitzagen als een gewone driekleur en naarmate ze ouder worden een zadelpatroon krijgen.

– Australisch rood (ee-red)

Australisch rood, ook ee-red genoemd, is als het ware een rode kleur die over de basiskleur gelegd word. Australisch rode honden zijn dus eigenlijk zwart, bruin, blauw, Lilac, merle, brindle, seal, sable of driekleur. Hierdoor word ten zeerste aangeraden om Australisch rode honden NIET te kruisen met merle honden, omdat ze onder de ‘rode’ kleur merle kunnen zijn. Deze vachtkleur varieerd van heel licht ‘geel’ tot diep ‘goud’.

– Sable:

Sable is net als het Australisch rood een kleur die over de basiskleur van de hond gelegd word en dus kan de hond daaronder iedere andere kleur zijn. Waardoor je ook deze NIET moet kruisen met een merle hond. De haren van een sable hond zijn anders van structuur dan bij de ander gekleurde honden. Normaal heeft iedere haar zijn eigen kleur, bij sable heeft een haar meerdere kleuren. Bij de wortel zijn ze bruin en lopen dan over in de basiskleur van de hond.

Red border collie and tree, close up

– Seal:

Seal is eigenlijk een soort van ‘mislukte’ sable. Een hond is in basiskleur zwart, maar laat toch een sable patroon doorschemeren. Ik neem als voorbeeld zwart, omdat het voornamelijk bij zwart voorkomt.. al kan het in theorie ook bij bruin, blauw en lilac. Seal is met het blote oog het beste te zien, maar ook dan niet altijd goed te onderscheiden. Ook bij seal geld dat je NIET moet kruisen met merle.

– Brindle:

Brindle is een aftekening die zeer weinig voorkomt bij de border collie, maar ze zijn er wel degelijk. Brindle houdt in dat er een tan kleur over de vacht heenligt met daarop strepen in de basiskleur van de hond. In theorie kan dit dus bij alle basiskleuren, maar komt het eigenlijk vooral bij zwart voor. Op zwart is het Brindle ook veel duidelijker te zien dan op b.v. bruin. Er zijn 2 soorten Brindle: solid brindle en brindle pointed. Solid brindles zijn de Brindle witte honden, brindle pointeds zijn driekleur honden waarbij het Brindle tot uiting komt in de points (wangen, wenkbrouwen, poten en staartpunt).

– Ticked (mottled)

Ticked, ook wel mottled genoemd, zijn eigenlijk gewoon een soort van sproetjes. Het bijzondere eraan is dat ticking ‘erger’ word naarmate de hond ouder word. Een pup kan begonnen zijn met een aantal sproetjes hier en daar, maar op oude leeftijd helemaal vol zitten ermee. Ticking zie je vooral op de kop en poten, maar kan ook op borst, kraag of buik aanwezig zijn. Het komt voor bij alle basiskleuren en heeft ook de kleur van de basiskleur.

– Whitefactor:

Er zijn ook borders die (bijna) helemaal wit zijn, dit is het extreem wit. Hoewel je van buiten het verschil amper zal zien met een double merle is dit dus echt wat anders. Sommige extreem witte honden hebben nog wel soms een gekleurde vlek op de kop of ergens op de romp. Dan heb je ook nog het Piebald, een gekleurde hond waarbij er extra wit vanaf de buik omhoog loopt en/of er grote witte vlekken op het lichaam te zien zijn. Piebald is niet gewenst, maar niet zo gevaarlijk als extreem wit. Extreem wit kan flinke gezondheidsproblemen met zich meebrengen, zoals doofheid. Vooral bij een extreem witte kop is dit het geval, de trilharen in de oren zouden er namelijk ook door aangetast kunnen zijn en hierdoor niet (voldoende) werken. Oren, lippen, oogleden en neus zijn dingen waarop je hierbij vooral moet letten. Witte (binnenkant) oren is zeker een ‘rode vlag’ als het gaat om doofheid. Whitefactor kun je herkennen aan het volgende: het wit van de hond loopt vanaf zijn kin tot aan de tenen van de achterpoten zonder daarbij onderbroken te worden door kleur. Ook is het zeer waarschijnlijk dat kop en lichaam onafhankelijk van elkaar het Whitefactor kunnen hebben, dit verklaard b.v. waarom een gekleurde hond een splitface kan hebben of een witte hond wel een normaal gekleurde kop heeft. Fokken met een extreem witte hond word uiteraard ten zeerste afgeraden vanwege de gezondheidsrisico’s. Wil je fokken met een Piebald, zet er dan een hond tegenover die heel weinig wit heeft, maar ook die combi is geen aanrader.

Extreem wit

Extreem wit

Piebald

Split face

Bronnen: lezing “is fokken gokken” van Marjoleine Roosendaal en http://www.bordercolliecolors.wordpress.com